شبکه بهداشت و درمان رباط کریم

پرفشاری خون مهم ترین عامل خطر قابل پیشگیری بیماری های قلبی و عروقی است که در کشورهای با درآمد کم و متوسط با افزایش بار بیماری ها و هزینه ها؛ اثرات اجتماعی بزرگی دارد.

براساس نتایج پیمایش ملی بیماری های غیرواگیر در سال 1400؛ حدود 32% افراد 18سال و بالاتر در کشورمان فشارخون بالا داشته اند که از این میان 61.5% بیماران مبتلا به فشارخون بالا از بیماری خود اطلاع داشته و 52% آنها برای کنترل بیماری خود دارو دریافت می کردند و تنها 42% آنها فشارخون کنترل شده و مطلوب داشته اند.

بیماری فشارخون بالا، اصلی ترین عامل قابل تغییر برای ناتوانی و مرگ و میر زودرس ناشی از بیماری های قلبی، بیماری های مزمن کلیه و سکته مغزی در ایران و جهان است. نکته مهم در پیشگیری و کنترل بیماری فشارخون بالا، بحث بدون علامت بودن این بیماری و عدم اطلاع افراد مبتلا به فشارخون از بیماری خود و نیز عدم درمان صحیح و کنترل بیماری است. به همین دلیل این بیماری به عنوان قاتل خاموش شناخته می شود. یکی از موانع مهم در کنترل موثر فشارخون بالا عدم اطلاع مردم از بالا بودن میزان فشارخون خودشان است.این موضوع ضرورت توجه بیش از پیش به این بیماری را مطرح می کند.

روز 17 ماه می (28 اردیبهشت ماه) به عنوان روز جهانی فشارخون؛ فرصتی برای اطلاع رسانی در خصوص این بیماری و اندازه گیری آن به منظور پیشگیری، کنترل و درمان است.

شعار امسال » با اندازه گیری دقیق فشارخون خود و کنترل آن، عمری طولانی و باکیفیت داشته باشیم « می باشد.

فشارخون بالا یا پرفشاری خون سبب عوارض مختلفی در بدن می شود و ممکن است به خطر بزرگتری مانند سکته قلبی و مغزی، بیماری کلیوی، اختلالات چشمی، کماء، یا حتی مرگ منجر شود. در حالیکه این بیماری براحتی با یک اندازه گیری ساده فشارخون در خانه یا مراکز درمانی با استفاده از دستگاه فشارخون، قابل تشخیص و بدنبال آن قابل درمان و کنترل است. مهم این است که کسانی که فشارخون آن ها اندازه گیری شده است از میزان فشارخون خود و مفهوم آن مطلع شوند و افرادی که فشارخون بالا دارند، برای ارزیابی بیشتر و درمان از طریق ارجاع به پزشکان و مراقبت های بالینی ارتباط داده شوند.

عوامل خطرساز بیماری فشارخون بالا :

• سابقه خانوادگی: سابقه فشارخون بالا در افراد درجه یک خانواده شامل پدر؛ مادر؛ خواهر و برادر از عوامل بسیار مهم بوده و احتمال ابتلاء به فشارخون بالا در افراد این خانواده ها بیش از افرادی است که سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری را ندارند.
• سن و جنس: شیوع فشارخون بالا در مردان قبل از سن 50 سالگی بیشتر از زنام هم سن آن ها می باشد.اما بعد از 50 سالگی به دلیل یائسگی، شیوع فشارخون بالا در زنان افزایش می یابد.
• چاقی: فشارخون بالا در افراد چاق 2 تا 6 برابر بیشتر از افرادی است که افزایش وزن ندارند.
• فعالیت بدنی کم
• مصرف الکل
• مصرف دخانیات
• مصرف نمک
• دیابت: بیماری دیابت زمینه ساز فشارخون بالاست و در افراد مبتلا به دیابت؛ شیوع فشارخون بالا بیشتر از افراد غیردیابتی است و خطر بیماری قلبی عروقی دراین افراد چندین برابر می باشد.

آیا می دانید:

• فشارخون بالا یکی از عوامل خطر اصلی بیماری قلبی عروقی است و به عنوان قاتل خاموش نامیده می شود.
• طی 2سال بعد از ترک دخانیات؛ خطر بیماری عروق کرونر قلب بطور اساسی کاهش می یابد.
• مواجهه با دود دست دوم دخانیات نیز یک عامل خطر بیماری قلبی عروقی در افراد غیرسیگاری است.
• انجام فعالیت بدنی منظم بهترین کاری است که می توان برای بهبود سلامت قلب انجام داد.
• از همین امروز تصمیم بگیرید حداقل30دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط و 5 روز در هفته انجام دهید.
• بازی کردن؛ پیاده روی؛ کار در خانه همه فعالیت محسوب می شود.
• هرروز فعال تر شوید-از پله ها بالا بروید؛ به جای رانندگی پیاده روی یا دوچرخه سواری کنید.
• برای خرید مایحتاج از وسیله نقلیه استفاده نکنیم.
• سعی کنید از موادغذایی فیبردار مانند میوه؛ سبزی؛ حبوبات و غلات بیشتر استفاده کنید.
• از گوشت سفید(مرغ و ماهی) خصوصا ماهی بیشتر استفاده کنید.
• غذاهای روزانه را به صورت آب پز؛ بخارپز و کبابی استفاده کنید.
• جهت طعم دادن به غذا به جای نمک از سبزیجات معطر، آبلیمو، آبغوره و ادویجات استفاده نمایید.
• مصرف مواد غذایی چرب خصوصا"سوسیس؛ کالباس و سس سالاد را به حداقل برسانید.
• مصرف غذاهای فرآوری شده و بسته بندی شده حاوی نمک؛ شکر و چربی زیاد را محدود کنید.
• تنها راه تشخیص فشار خون بالا، اندازه گیری فشار خون است.
• با یک‌بار اندازه گیری فشار خون، نمی‌توان فشار خون بالا را تشخیص داد.
• در افرادی‌که فشارخون طبیعی دارند حداقل هرسال یکبار باید فشارخون خود را کنترل کنند.
• اگر میزان فشار خون بالاتر از ₁₁₀/¹⁸⁰ میلی متر جیوه باشد باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کرد.

چگونه آگاهی از فشارخون بالا را افزایش دهیم؟

باتوجه به ادغام بیماری های غیرواگیر در نظام مراقبت های بهداشتی اولیه؛  تمام افراد بالای 30 سال می توانند با مراجعه به مراکز خدمات

جامع سلامت از سلامت قلب و میزان فشارخون خود آگاه  شده و راهنماییهای لازم را دریافت نمایند.

منبع:  برگرفته از پیام های بهداشتی و دستورالعمل ایراپن